Egel
De eerste keer dat ik de egel zag, was enkele weken geleden. Ik stond bij de composthoop de bult te verrijken met meststoffen, toen de egel uit de kippenren kwam gelopen en op mij af kwam. Hij, of zij, zag mij pas toen hij een meter van mij af was en maakte toen rechtsomkeert en verschool zich in de bosjes.
De tweede keer dat ik hem zag, was hij dood. Hij zat in het kippenhok dat ik gemaakt heb voor de kuikens. Dit jaar ging onze oude haan dood en om de hennen te beteugelen moest er dus een nieuwe haan komen. Ik kocht een mooi haantje, maar de oudere hennen overvleugelden hem totaal en hij leek zijn leven niet zeker, dus die heb ik teruggebracht naar de fokker.
Ik kom zo weer op die egel terug.
Omdat ik een aparte ren met een klein kippenhok had gemaakt waarin broedse kippen hun kroost konden laten opgroeien, maar waarin momenteel geen broedse kippen zaten omdat ik geen haan had, leek het me leuk om enkele krielkippen te nemen. Drie hennetjes en een kleine haan bevolkten het hok, door onze dochter kippenvilla genoemd, en bleven in de ren. Twee dagen. Ze bleken uitstekend te kunnen vliegen en verspreidden zich direct door de tuin. Na een week wennen ging de krielhaan achter de oudere grote hennen aan en betrad ze. Dat probeerde hij. Hij was echter te klein en kon er niet bij, zeg maar. Dus ik moest nog wat anders verzinnen om een echte goede haan voor de grote kippen te hebben. Vorig jaar heb ik enkele broedse hennen eieren laten uitbroeden, maar dat werd geen succes omdat ze jaloers werden op elkaar, bij elkaar in het leghok kropen en toen ze eindelijk enkele eieren hadden uitgebroed, liepen ze met z’n allen met enkele kuikens door de tuin nadat ze ook al wat kuikens hadden vertrapt, dus dat wou ik niet meer.
Het leek mij een goed idee om bevruchte eieren in een broedmachine te laten uitbroeden en ze dan zelf groot te brengen en een haan van deze kuikens langzaam maar zeker te laten wennen aan de andere kippen. Dus een broedmachine aangeschaft en een warmhoudplaat. Naar een kippenboer geweest en daar heb ik bevruchte eieren opgehaald. Ik had gekozen voor zes eieren van de Zweedse Bloemenkip, vier eieren van de Marans kleur koekoek en vier eieren van de Marans kleur zwart met bruine hals. Omdat de Cream Legbar wel erg mooi was en de kunst verstaat om groene eieren te leggen, heb ik daar ook vier eieren van meegenomen. Van een oud-collega wist ik hoe je de eieren moet screenen, want meestal blijkt de helft van de kuikens haan en dat wou ik niet. Ik koos mooie ronde eieren, dat waren volgens mijn oud-collega hennen, en de puntige eieren liet ik liggen omdat de kans groot was dat de haantjes daarin zouden zitten. Thuis de eieren in de broedmachine gedaan, gezorgd dat de temperatuur en vochtigheidsgraad goed waren en dagelijks de eieren twee keer gekeerd. Na 21 dagen kwamen de kuikens tevoorschijn. Ik had in het kleine kamertje boven dozen klaargezet waar de kuikens in konden. Van de zes eieren van de Zweedse Bloemenkip kwamen er vijf kuikens uit, van de vier eieren van de Marans koekoek kwam er een uit, die even later bleek spreidstandpoten te hebben, waar we met behulp van een klein spalkje nog een tijd een heel redelijk lopend kuiken van wisten te maken, maar die toen hij groter werd toch door zijn poten zakte en ik daarom moest laten inslapen, van de vier eieren van de Marans Zwart kwamen drie eieren uit en van de vier Cream Legbar kwamen er twee kuikens uit. Kortom, ik had tien kuikens en die vertoefden enige weken in een ingenieus dozenstelsel in het kleine kamertje, maar ze moesten uiteindelijk natuurlijk wel naar buiten.
Ik vergeet de egel niet, maar moet het wel goed uitleggen.
In de schuur stond heel veel troep (kwalificatie M.). Oud hout, oude fiets,oude verf, oude kleden en ga zo maar door, want als je ruimte hebt, benut je die ook en het is een dankbare plek om spullen die je misschien nog eens zult gebruiken, te bewaren. In achttien jaar verzamel je veel. Ik heb, tot groot genoegen van M., twee volle aanhangwagens met troep (M.) weggebracht naar de vuilstort en de herwonnen ruimte was uitstekend geschikt om er een verblijf voor de kuikens van te maken. Mooie afrastering gemaakt, nieuwe deur ( die ik nog had, want je moet niet te snel iets weggooien) met ruitjes erin geplaatst, nieuwe ren met deuren gemaakt en zo konden de kuikens in hun nieuwe onderkomen, uiteraard met de warmhoudplaat om ze de eerste tijd te beschermen tegen de kou. De kuikens deden het uitstekend, werden al groter en na enige maanden (ik kom zo op de egel terug!) kon ik zien wie haan was en wie hen. Mijn keuze voor de ronde eieren klopte niet. Van de vijf Zweedse Bloemenkippen waren er vier haan, de twee Cream Legbar kippen waren beide haan en de drie Marans kippen zwart waren alledrie hen. Dus zes hanen en vier hennen. De Marans koekoek was al overleden, maar dat was ook een haantje. Ze liepen lekker in hok en ren en hebben het goed naar hun zin. Ze zitten ‘s nachts op een stellage van stokken die ik heb gemaakt, want als ze ergens op kunnen zitten doen ze dat graag, ze zitten liever niet op de grond meer als ze slapen, misschien zijn ze wel bang voor muizen of ander ongedierte dat bij nacht door het hok loopt, ik weet het niet want ik ben er niet altijd bij.
Nu komt de egel.
Toen ik laatst de zitmaaier (trekker volgens kleinzoon G.) wou gebruiken, zag ik in het nieuwe kippenhok achter een balk tegen het gaas een egel zitten. Ik weet niet of het dezelfde was die ik een tijd geleden ook had gezien, maar hij (of zij) leek er wel erg op. In ieder geval, ik stootte de egel aan, maar hij was as dead as a Dodo. Ik dacht eerst maar grasmaaien, daarna egel verwijderen. Je moet prioriteiten stellen in het leven. Na het maaien reed ik de trekker (G.) op zijn plek in de schuur tegen het hok van de kuikens aan en raakte de dode egel zachtjes aan. Altijd zielig een dood dier, en zeker een egel want we hebben dit jaar veel last van naaktslakken en egels eten die graag op en ik weet niet of we nog meer egels in de tuin hebben. Afijn, met een schop haalde ik de egel achter de balk weg en op de schop liet ik hem (haar) aan M. zien. Zij vond het reuze zielig. Je kon zijn kopje zien. Ik besloot om hem niet te begraven in onze tuin, wat ik normaal doe met dode dieren, als er over honderd jaar opgravingen bij ons huis plaatsvinden komen ze voor veel verrassingen te staan, ik ben wel benieuwd hoe ze dat zullen verklaren, maar ik wou deze keer de egel een natuurlijk ontbindingsproces laten ondergaan in de houtwal. Ik weet niet wat kippen met een dode egel doen, de kuikens hadden in ieder geval niks gedaan, maar met de grote kippen weet je het nooit, wat bleek toen M. een muis had gered die onze kat Ko levend naar binnen had gebracht en die angstig onder de piano zat, bewaakt door twee honden en twee katten, en toen M. de muis de vrijheid hergaf in het weiland kwam binnen een minuut een kip gevolgd door de andere kippen triomfantelijk met de aangeslagen muis in de snavel aangerend om daarna de muis met groot enthousiasme gezamenlijk op te eten, maar een egel zouden ze denk ik niet aanpakken. Ik bracht de egel op de schop naar de houtwal en dumpte het beestje tussen de vele takken, waar ie tussen bleef hangen.
Een kwartier later wou ik toch even kijken of de grote kippen van de egel afbleven. Geen kip bij de egel te zien. Maar de egel leek te bewegen! Ik bleef staan en zag toen duidelijk dat de kop bewoog en dat hij of zij ook het lichaam ontrolde. Ik haalde M. erbij en samen zagen wij hoe de dode egel zich een weg baande tussen de takken en verdween in de tuin onder ander kreupelhout.
Zo zie je maar weer: dood ben je niet altijd als je je niet meer lijkt te bewegen.
Trouwens, ik heb nog wat hanen over.
